مازندران ابتدا جزئی از استان شمال بود

طپورها (تپورها) که نام طبرستان از آن ها گرفته شده و قبیله آماردها که گویند نام شهر آمل از نام آن ها گرفته شده است. فرهاد اول اشکانی در بین سال های ۱۷۶ تا ۱۷۱ قبل از میلاد، آماردها را به خوار (ورامین) منتقل کرد و طپورها مواضع آنان را گرفتند.

اردوان پنجم آخرین پادشاه اشکانی در سال ۲۲۶ میلادی طبرستان را جزء قلمرو خود نمود و قباد اول ساسانی در دومین دوره سلطنت خود حکومت طبرستان را به پسرش کیوس واگذار نمود. خسرو انوشیروان از سلسله ساسانیان، زرمهر را به جانشینی کیوس منصوب کرد و خاندان زرمهر تا سال ۶۴۵ هجری قمری که طبرستان ضمیمه گیلان شد، بر این نواحی حکمرانی داشتند.

خاندان های با نفوذ محلی عبارت بودند از: علویان طبرستان، سادات مرعشی، سادات هزار جریب، افراسیابیان مازندران، کیاهای جلالی ساری، خاندان روز افزون سواد کوه و خاندان دیوها. علاوه بر آن ها فاتحین غیر محلی نیز بر مازندران یا بخش هایی از آن استیلا داشتند از جمله طاهریان، صفاریان، سامانیان، زیاریان، غزنویان، سلجوقیان، خوارزمشاهیان، مغولان، سربداران وتیموریان. در دوران صفویه، شاه اسماعیل اول صفوی در سال ۹۲۳ هجری قمری به مازندران لشکر فرستاد لیکن تصرف قطعی این ناحیه در زمان سلطنت شاه عباس اول صفوی صورت گرفت و به دستور او مجموعه و کاخ سلطنتی صفی آباد در سال ۱۰۲۱ هجری قمری در بهشهر کنونی که آن زمان اشرف نامیده می شد، ساخته شد.

در تقسیمات کشوری سال ۱۳۱۶، مازندران ابتدا جزئی از استان شمال بود و در اصلاحیه همان سال، بخش عمده آن جزء استان دوم و بخش هایی از آن نیز به همراه استان گیلان، جزئی از استان یکم شد. در سال ۱۳۲۱، کل مازندران کنونی هسته اصلی استان دوم را تشکیل داد و از سال ۱۳۳۵ استان مازندران به مرکزیت ساری ایجاد شد که استان های کنونی سمنان و گلستان را نیز شامل می شد. با انتزاع سمنان در سال ۱۳۴۵ و گلستان در سال ۱۳۷۶، استان مازندران به اندازه کنونی درآمد.